ارزیابی برخی شاخص‌های فیزیولوژیکی موثر بر رشد و عمکرد دانه سه رقم گندم تحت شرایط تنش خشکی

به‌منظور بررسی تأثیر تنش خشکی بر شاخص ­های فیزیولوژیکی، عملکرد و برخی اجزای عملکرد دانه سه رقم گندم نان (Triticum aestivum L.)، آزمایشی در سال زراعی 93 - 1392 به‌صورت کرت­های خردشده، با طرح پایه بلوک­ کامل تصادفی در چهار تکرار در شهرستان تیران اصفهان به اجرا درآمد. تنش خشکی با سه سطح (آبیاری پس از 70، 90 و 110 میلی­متر تبخیر تجمعی از تشتک تبخیر کلاس A، به ترتیب به‌عنوان عدم تنش، تنش ملایم و شدید) در کرت­های اصلی و سه رقم گندم سپاهان، قدس و پیشتاز در کرت­های فرعی قرار گرفتند. تغییرات شاخص سطح برگ، روند تجمع ماده خشک کل، سرعت اسیمیلاسیون خالص، سرعت رشد محصول و عملکرد دانه ارقام گندم موردبررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد، افزایش شدت تنش از 90 به 110 میلی­متر تبخیر تجمعی، باعث کاهش معنی ­دار در میانگین شاخص ­های رشدی و عملکرد دانه شد. تحت تیمارهای آبیاری پس از 70 و 90 میلی­متر تبخیر تجمعی، روند تغییرات شاخص سطح برگ، ماده خشک کل، سرعت اسیمیلاسیون خالص و سرعت رشد محصول شباهت زیادی به یکدیگر داشت. این در حالی بود که در همه نمونه ­برداری­ ها با افزایش فاصله دو آبیاری از 90 به 110 میلی­متر تبخیر تجمعی، کاهش معنی­ داری در روند تغییرات شاخص­ سطح برگ، ماده خشک کل و سرعت رشد محصول مشاهده گردید؛ بنابراین ممکن است در شرایط آب و هوائی مشابه با انجام آبیاری گندم بر اساس 90 میلی­متر تبخیر از تشک تبخیر کلاس A، ضمن کاهش 22 درصد در مصرف آب آبیاری، شاخص ­های رشدی و عملکرد دانه هم به‌طور معنی­ داری تحت تأثیر قرار نگیرد.